محمد بن مسلم زهری (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)ابوبکر محمد بن مسلم زهری (۵۲-۱۲۴ق)، فقیه، مورخ، از راویان و حافظان حدیث، تابعین و از اصحاب و یاران امام زین العابدین و امام صادق (علیهماالسلام) بود که از امام سجاد (علیه‌السّلام) روایت نقل کرده است. ۱ - معرفی اجمالیابوبکر محمد بن مسلم بن عبدالله بن عبدالله بن شهاب زهری قرشی مدنی، در سال ۵۲ق متولد شد. او اهل مدینه و ساکن شام بود و از خاندان بنی زهرة بن کلاب، از قبیله قریش و جزء تابعین به شمار می‌رفت. برخی زمان ولادت او را مختلف ذکر کرده‌اند. او از اصحاب و یاران امام زین العابدین و امام صادق (علیهماالسلام) بود و از امام سجاد (علیه‌السّلام) و افرادی مانند عطاء بن ابی رباح، عروة بن زبیر و عقبة بن سوید انصاری روایت کرده است. ۲ - ویژگیهازهری فردی فقیه، مورخ و از راویان و حافظان حدیث بوده و آنچه می‌شنید، ثبت می‌نمود. نسائی او را از راویان برتر دانسته است. او فردی موثق و دارای احادیث بسیار بود. ۳ - راویانروایتگرانی همچون سفیان بن عیینه، صالح بن کیسان، ایوب سختیانی و خالد بن یزید مصری از او روایت کرده‌اند. ۴ - همراهی با امویاناو به دربار سلاطین اموی مانند عبدالملک (حکومت ۶۵-۸۶ق)، ولید (حکومت ۸۶-۹۶ق)، سلیمان (حکومت ۹۶-۹۹ق) و عمر بن عبدالعزیز (حکومت ۹۹-۱۰۱ق) رفت و آمد داشت و از جانب یزید بن عبدالملک (حکومت ۱۰۱- ۱۰۵ق) به منصب قضاوت منصوب گردید. او در زمان هشام بن عبدالملک (حکومت ۱۰۵-۱۲۵ق) تعلیم فرزندان وی را به عهده داشت. برخی او را فردی نظامی و در رتبه فرماندهان دانسته‌اند. او فردی سخاوتمند بود. ۵ - شخصیت رواییمامقانی حال او را معلوم ندانسته و رای و عقیده او را مستقیم نمی‌داند و به اخبار او اعتماد نمی‌کند. [۱۹]
مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۳، ص۱۸۷.
شیخ طوسی نیز درباره او اصطلاح «عدوّ» را به کار برده است و در مقابل، تستری او را از موالی امام سجاد (علیه‌السّلام) دانسته و کلام شیخ طوسی را قبول ندارد. کتاب مغازی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اثر اوست. ۶ - وفاتوی در سال ۱۲۴ق در شغب، ناحیه‌ای در مرز حجاز و فلسطین درگذشت. زمان فوت او را مختلف آورده‌اند. ۷ - پانویس۸ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۰۲، برگرفته از مقاله «محمد زهری». رده‌های این صفحه : اصحاب امام سجاد | اصحاب امام صادق | تابعین | حافظان حدیث اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | درگذشتگان سال 124 (قمری) | راویان از امام سجاد | راویان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | زادگان سال 52 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | فقهای اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | مؤلفان قرن 2 (قمری) | مورخان اهل‌سنت قرن 2 (قمری)
|